Interview – Amandine Vandormael van Refresh

Wanneer we een onderneming oprichten of ontwikkelen, dan hebben we het over missies, visie en waarden. Maar waartoe dienen deze concepten? Hoe breng je die tot leven, zodat het geen woorden op papier blijven, die je vergeet zodra je hebt gedefinieerd waar jouw onderneming voor staat? Dat wilden we te weten komen van Amandine Vandormael, directrice van Refresh in Brussel.

Refresh is een sociale-economieonderneming met een mandaat voor inschakeling, die toegang wil bieden tot duurzame, hoogwaardige werkgelegenheid en duurzaam voedsel. Refresh heeft 16 mensen in dienst, van wie 6 mensen onder artikel 60. De onderneming is actief in twee sectoren: duurzame voeding via een restaurant en catering, en stadslandbouw dankzij een dakmoestuin voor een korteketenproductie.

Bekijk alles en durf vragen te stellen over de volgende stap in het project.

Amandine Vandormael arriveerde in 2020 toen Refresh door een crisis ging. “Toen ik begon, was Refresh in moeilijkheden door managementproblemen en ook corona had een impact gehad. Dus rees de vraag of we de activiteiten moesten voortzetten of niet. Er werd beslist om door te gaan, maar op een andere schaal, met twee doelstellingen: het sociale doel van Refresh versterken en de zelffinanciering verhogen, want we waren te afhankelijk van overheidsfinanciering.”

Over haar ervaringen in deze periode wil Amandine echt een boodschap overbrengen: “Het is normaal om vragen te stellen en fouten te maken, je moet je gewoon omringen met goede mensen en durven te praten over je moeilijkheden.”

“Refresh werd via het programma BLOSSOM van Coopcity begeleid door het adviesbureau van SAW-B. Samen hebben we het project van onder tot boven uitgeplozen en nagedacht over hoe we het konden revitaliseren en herontwikkelen, zodat we konden voldoen aan onze twee doelstellingen: schaalverandering en autofinanciering.”

Werk samen rond gemeenschappelijke waarden en bepaal je koers.

Als ik Amandine vraag waarom het belangrijk was om de waarden en de visie van Refresh opnieuw te definiëren, antwoordt ze kort en duidelijk: “Het was belangrijk dat we opnieuw bepaalden rond welke waarden we mensen wilden mobiliseren.

Om nieuwe mensen aan te nemen en het project te ontwikkelen, moesten we onszelf samen met het bestuur de vraag stellen: wat was de nieuwe visie van Refresh? Welke koers wilden we samen varen? Welke taken wilden we onszelf opleggen?

Doordat we akkoord gingen over deze elementen, kreeg ik als nieuwe directrice autonomie in de ontwikkeling van het project, maar kon ik ook de nieuwe kansen die op ons afkwamen filteren. Het was een echte hulp om te kunnen zeggen: oké, we gaan ervoor of niet. En indirect heeft het ons ook geholpen elkaar te leren kennen en ons wederzijds vertrouwen te ontwikkelen.

Het was belangrijk dat we onze waarden beleefden in de dagelijkse praktijk. Daarom hebben we gekozen voor drie waarden en niet meer: respect voor anderen, inclusie en samenwerking. Behalve de verwoording, had ik vooral veel aan de discussies over wat die waarden voor ons in de praktijk betekenden.”

Waarden die ons wijzen op onze kernactiviteiten.

“Bij Refresh verwelkomen we mensen van artikel 60 en het is onze filosofie om deze mensen daadwerkelijk opnieuw te mobiliseren. We werken aan zelfvertrouwen, aan eigenwaarde, maar ook aan het besef dat werken in een bedrijf niet alleen rechten maar ook plichten betekent. Wanneer een samenwerking wat moeilijker gaat, herinneren die waarden ons aan onze kernactiviteit. Wij beschouwen elke persoon die door de deur van Refresh komt als een rijkdom: elke persoon heeft iets bij te dragen en omgekeerd. Onze waarden helpen me echt in mijn dagelijks projectbeheer als zakelijk leider.”

Onze visie, een echt beslissingsinstrument voor een sociale-economieonderneming.

De visie en missies van een onderneming geven richting, hulp bij de besluitvorming en een middel voor communicatie met de buitenwereld. Als ik vraag naar een praktisch voorbeeld, vertelt Amandine over keuzes maken in een context van economische spanning. “De visie van Refresh gaat over toegang tot duurzaam voedsel, iets waar we nog minder ervaring mee hebben. Dus wanneer we bezoeken krijgen, is er de vraag wat wij al dan niet in rekening brengen. De economische realiteit zou ons ertoe kunnen aanzetten om onze diensten en interventies systematisch aan te rekenen, omdat onze onderneming kwetsbaar blijft. Maar onze visie is dat we het belangrijk vinden om duurzaam voedsel toegankelijk maken voor scholen of verzorgingstehuizen. Dat dwingt ons na te denken over een gereduceerde prijs of zelfs gratis aanbod. Dankzij deze visie kan ik keuzes maken en uitzoeken wat we kunnen aanvaarden of voorstellen.”

Aandacht voor het werk van elke dag.

Nadenken over je missies, visies en waarden betekent ook dat je een geheel creëert dat elkaar aanvult. Amandine bevestigt dat het niet altijd makkelijk is om de drie uit elkaar te houden. “Voor Refresh wilden we een bondige visie die gemakkelijk te onthouden en te begrijpen was. Maar dan hebben we het niet over het team, de investering van de mensen, alles het werk dat elke dag wordt verricht. En dat is logisch, want daar gaat een visie niet over. Maar ik wil graag aandacht geven aan al het werk van de teams en dat is makkelijker als we het over onze missies hebben.”

2023, een jaar van consolidatie en stabilisatie.

Tot slot vraag ik wat we Refresh mogen wensen voor dit nieuwe jaar. “Dat Refresh stabiliteit vindt in 2023 en dat we kunnen consolideren wat we bereikt hebben. Dat is goed voor iedereen, omdat we in korte tijd veel projecten hebben ontwikkeld. Ons volgende project is voor 2024!”